Błędy trzeba wykorzystać. Jeśli zauważymy, że nasi uczniowie często popełniają jakiś błąd, weźmy ten błąd "na warsztat". Zastanówmy się wspólnie z nimi, dlaczego popełniają ten błąd? Może coś zostało niewystarczająco wytłumaczone albo przećwiczone? A może dane zagadnienie kojarzy im się z czymś innym, nawet z innego przedmiotu i to wprowadza ich w błąd? Spróbujmy razem znaleźć sposób, aby uczniowie nie popełniali tego błędu - skojarzenie lub metodę pracy. 

 

Podobnie z błędami indywidualnymi - nie zawsze musimy podkreślać błędy w pracy ucznia. Warto czasami zaznaczyć zdanie albo linijkę, w której jest błąd i poprosić ucznia, aby sam ten błąd znalazł. Podpowiedzmy, gdzie może znaleźć przykład albo informację, która mu w tym pomoże. Jeśli sam znajdzie błąd i spróbuje go poprawić, na pewno nauczy się więcej.  

 

3. Ocena koleżeńska

Oczywiście, nie chodzi tu o ocenę wyrażoną stopniem czy punktami, tylko o czynność oceniania/sprawdzania pracy jednego ucznia przez drugiego. Wtedy uczą się oboje - sprawdzający, gdyż musi przeanalizować zadanie kolegi/koleżanki i wykorzystać zdobytą wiedzę; oraz autor pracy, gdyż jego zadaniem będzie poprawić błędy znalezione przez sprawdzającego. 

 

4. Zabawa błędami

Uczniowie uwielbiają zabawy lub ćwiczenia, w których to nauczyciel popełnia błąd, a zadaniem uczniów jest ten błąd znaleźć. Pamiętam taki dzień edukacji zdalnej, kiedy moje pierwszaki były wyjątkowo ospałe i brakowało im motywacji do pracy. Zaplanowane było czytanie tekstu. Widziałam od razu, że usną, jeśli będą mieli czytać samodzielnie albo słuchać, jak ktoś inny ten tekst czyta. Powiedziałam więc, że dzisiaj będę czytała ja, ale muszą mnie kontrolować, bo mogą mi się zdarzyć pomyłki. Specjalnie przekręcałam wyrazy, a dzieci śledzily wzrokiem tekst i poprawiały mnie. Momentalnie zrobiło się gwarno, pojawił się śmiech i energia. W rezultacie tekst przeczytaliśmy, a jednocześnie była to dla dzieci dobra zabawa. 

Podobnie można zrobić (od czasu do czasu) na każdym przedmiocie. Można od razu powiedzieć uczniom, że ich zadaniem jest wyłapanie błędów, ale czasami można też nie robić żadnego wprowadzenia, tylko popełniać błędy i czekać na reakcję uczniów - wtedy jednak trzeba mieć dobre relacje z uczniami i być pewnym, że nie będą bali się zwrócić nauczycielowi uwagę.

 

5. Magiczne słowo "jeszcze"

Warto uświadamiać uczniom, że nie ma czegoś takiego, jak "Nie umiem tego". Jest tylko "Jeszcze tego nie umiem". Przecież gdybyśmy wszystko umieli, to nie musielibyśmy w ogóle chodzić do szkoły! To nawet dobrze, że czegoś jeszcze nie umiemy - jest okazja, żeby się nauczyć. 

Tu znowu przydatne są kryteria sukcesu, ale nie do konkretnego zadania, tylko na cały dział. Warto podać uczniom takie kryteria i co jakiś czas do nich wracać, aby uczniowie mogli sami przeanalizować, które kryteria już spełniają, a nad którymi muszą jeszcze popracować. Wtedy nie tylko mogą zmienić swoje podejście do błędów, ale mieć wgląd w cały proces nauki i zacząć nim efektywniej zarządzać.